Puo e e motlhofo
Batho bangwe ga ba dumele gore Se-Eseperanto se motlhofo thata go se ithuta go gaisa dipuo tse dingwe. Pontshonyana ya teng ke eno .... E leke!
Se kwalwa ka tsela e se buiwang ka yone
Mafoko a Se-Eseperanto a bidiwa ka tsela e a kwalwang ka yone jaaka bontsi jwa dipuo tse dingwe.
Tsela e ditumammogo di bidiwang ka yone ke eno:
Ditumammogo di bidiwa jaaka tsa Seesemane kwantle ga:
Gape go na le ditlhaka tse di kgethegileng:
Mme gore puo e utlwale e le monate, gantsi go gatelelwa noko e e tlang pele ga ya bofelo: amiko, patro, lernas, ĝenerala.
Tsela e ditumammogo di bidiwang ka yone ke eno:
- a jaaka kala
- e jaaka kepu
- i jaaka ina
- o jaaka bolo
- u jaaka kutu
Ditumammogo di bidiwa jaaka tsa Seesemane kwantle ga:
- c o o bidiwang ts, jaaka mo lefokong la metsi
- g o a gatelelwa, jaaka mo go get was Seesemane
- j o bidiwa y jaaka wa Seesemane mo go yes
- r ke rolled fa go kgonega
Gape go na le ditlhaka tse di kgethegileng:
- ĉ jaaka “ch” wa Seesemane mo go chamber (ĉambro)
- ĝ jaaka “g” wa Seesemane mo go general (ĝenerala)
- ĥ jaaka Quagga wa Aforikanse
- ŝ jaaka “sh” wa Seesemane mo go ship (ŝipo)
Mme gore puo e utlwale e le monate, gantsi go gatelelwa noko e e tlang pele ga ya bofelo: amiko, patro, lernas, ĝenerala.
Kutu le megatlana
Megatlana ya maina: “o”
Megatlana ya matlhaodi “a”
Megatlana ya matlhalosi “e”
Indlela izenzo ezigcina ngayo (bonke abantu enkathini yamanje) “as”:
Megatlana ya madiri (batho botlhe, paka-jaanong): “as”
Megatlana e ka dirisiwa ka kgololesego, fa e le gore e a utlwala
- rre - la patro
- mmila - la strato
- setšheshe - la floro
- thutiso - la ekzerco
Megatlana ya matlhaodi “a”
- kgolo - granda
- kima - dika
- ntle - bela
- bonako - rapida
Megatlana ya matlhalosi “e”
- ka tsela e e motlhofo - facile
- ka tsela e ntle - bele
Indlela izenzo ezigcina ngayo (bonke abantu enkathini yamanje) “as”:
Megatlana ya madiri (batho botlhe, paka-jaanong): “as”
- ke - mi estas
- o - li estas
- re - ni estas
- re a newa - ni trinkas
Megatlana e ka dirisiwa ka kgololesego, fa e le gore e a utlwala
- tsala - amiko
- ka botsalano - amika
- ka mokgwa o o botsalano - amike
- re ditsala - ni amikas
- boitekanelo - sano
- itekanetseng - sana
- ka tsela e e itekanetseng - sane
- ke itekanetse - mi sanas
Go kwala makaela-gongwe
Jaaka go ntse ka dipuo dingwe tsa Se-Aforika, o ka dirisa ditlhogo le megatlana go tlhama makaela-gongwe. Ka sekai:
Leba dinoko tse di latelang:
Mal- ke tlhogo (pele ga lefoko), tse dingwe ke megatlana. Go tla nna le dikai tse dingwe tse dintsi.
O ka dira makaela-gongwe ka mafoko a a latelang:
Leba dinoko tse di latelang:
- “mal-“ e amana le maganetsi dika / maldika, kima/sesane
- “-ul” e amana le motho junulo, moša
- “-in” e amana le mosadi patrino, mme
- “-ig” e amana le “go dira gore selo se direge” beligas, “ntlafatsa”, i.e. kgabisa
- “-ebl” e amana le kgonagalo trinkebla, “nwega”
- “-ej” e amana le lefelo lernejo, “lefelo la go ithuta”, i.e. sekolo
Mal- ke tlhogo (pele ga lefoko), tse dingwe ke megatlana. Go tla nna le dikai tse dingwe tse dintsi.
O ka dira makaela-gongwe ka mafoko a a latelang:
- Pura phepa
- Malpura leswe
- Malpurulo motho yo o leswe
- Mi purigas Ke a phepafatsa (phepafatsa)
- Purigejo lefelo la go phepafatsa
- Purigebla kgona go phepafatsa
Dipolelo di le mmalwa fela jaanong
Jaaka mo Seesemaneng, gantsi polelo e agiwa e na le sediri, lediri, le matlhalosi, mme tatelano ya mafoko yone ga e tshwenye.
Athikele “la” e a fetofetoga, ga go na bothata gore a ke ya senna kgotsa ya sesadi. Mme bontsi mo go yone bo bopiwa ka “j” yo o golagantsweng le mogatlana “o” kgotsa “a”.
Sediri + lediri
Sediri + lediri + letlhalosi
Sediri + lediri + sedirwa ka tlhamalalo
E re ka go sa kgathalasege tatelano ya mafoko, Se-Eseperanto se tshwanetse go tlhaola sedirwa go tswa mo sediring, ka –n
Athikele “la” e a fetofetoga, ga go na bothata gore a ke ya senna kgotsa ya sesadi. Mme bontsi mo go yone bo bopiwa ka “j” yo o golagantsweng le mogatlana “o” kgotsa “a”.
Sediri + lediri
- Mi trinkas
- La juna patrino lernas
Sediri + lediri + letlhalosi
- La bela floro estas malgranda
- La junuloj estas en la tinkejo (“en” e raya “mo teng”)
Sediri + lediri + sedirwa ka tlhamalalo
E re ka go sa kgathalasege tatelano ya mafoko, Se-Eseperanto se tshwanetse go tlhaola sedirwa go tswa mo sediring, ka –n
- Mi purigas la lernejon (Ke phepafatsa sekolo)
- La floroj belugas la straton
- Saluton! (dumela) kgotsa Bonan tagon! (tlhola sentle)
- Dankon! (ke a leboga)
- Ĝis revido! (sala sentle!)
A ga o ise o dumele?
Ee, fa o ithuta Se-Eseperanto, o “dira ka natla” fa o simolola go se ithuta. Mo bogautshwaneng, o tla bo o setse o ithutile dikarolo tsotlhe tsa go aga tlotlofoko ya gago le go bitsa mafoko.
Akanya ka gone:
Mo pampitshaneng e khutshwane eno re go neile dikutu di le 15 tsa mafoko, maemedi a le 4, dikarolo di le 4 kwa bokhutlong jwa mafoko, ditlhogo di le 6 le megatlana, athikele e le nngwe le letlama le le lengwe.
Re akanya gore ka mafoko ano a le mmalwa, o ka kgona go kwala mafoko a le 150 (o sa balele bontsi, jalo le jalo), mme wa tlhama dipolelo di le dintsi thata. Ka karolo nngwe le nngwe e ntšha, bokgoni jwa gago jwa puo bo a gola.
Go go tsere lobaka lo lo kae go dira thutiso ya pampitshana eno? A o ka akanya ka puo epe e nngwe e e neng e tla go tsaya lobaka lo lo tshwanang?
Akanya ka gone:
Mo pampitshaneng e khutshwane eno re go neile dikutu di le 15 tsa mafoko, maemedi a le 4, dikarolo di le 4 kwa bokhutlong jwa mafoko, ditlhogo di le 6 le megatlana, athikele e le nngwe le letlama le le lengwe.
Re akanya gore ka mafoko ano a le mmalwa, o ka kgona go kwala mafoko a le 150 (o sa balele bontsi, jalo le jalo), mme wa tlhama dipolelo di le dintsi thata. Ka karolo nngwe le nngwe e ntšha, bokgoni jwa gago jwa puo bo a gola.
Go go tsere lobaka lo lo kae go dira thutiso ya pampitshana eno? A o ka akanya ka puo epe e nngwe e e neng e tla go tsaya lobaka lo lo tshwanang?
