Fumanisa ulwini olulula
Abanye abantu abasikholelwa xa sisithi i-Esperanto ilula kakhulu ukuyifunda kunezinye iilwimi. Ke ngoko nanga amanqam… Yizame ngokwakho!
Ibhalwa njengoko ithethwa
Amagama e-Esperato abizwa isifonetiki kwaye afana kakhulu nesininzi seelwimi.
Nalu uhlobo ezibizwa ngalo izikhamiso:
Amaqabane abizwa nje ngakwisiNgesi ngaphandle kwe:
Kukhona futhi amagama athe phecelezi:
Ukuze lolu limi luzwakale kamnandi endlebeni ngaso sonke isikhathi kugcizelelwa umsindo olanywa owokugcina:
Nalu uhlobo ezibizwa ngalo izikhamiso:
- ‘a’ njengo tata
- ‘e’ njengo bhedi
- ‘i’ njengo matshini
- ‘o’ njengo mqamlezo
- ‘u’ njengo phusha
Amaqabane abizwa nje ngakwisiNgesi ngaphandle kwe:
- c ufundwa ngo ts, njengo bi_ts
- c ufundwa ngo ts, njengo bi_ts
- g soloko enzima, njengo _get
- j njengakwisingesi y oku _yes
- ĥ njengesiBhulu Qua ku – gga (rare)
- s njengesiNgesi “sh” ku – ship (ŝipo)
Kukhona futhi amagama athe phecelezi:
- u-‘ĉ’ (onekapisi) ubizwa njengasesiNgisini ‘ch’ egameni elithi chamber (cambro)
- u-‘ĝ’ (onekapisi) ubizwa njengasegameni elithi jabula
- u-‘ĥ’ (onekapisi) ubizwa njengasegameni lesiBhunu gogga
- u-‘ŝ’ (onekapisi) ubizwa njegasegameni elithi shesha
Ukuze lolu limi luzwakale kamnandi endlebeni ngaso sonke isikhathi kugcizelelwa umsindo olanywa owokugcina:
- Umngane - amiko
- ubaba - patro,
- ukufunda - lernas,
- imoto - aŭtomobilo
Iziqu neziphetho zamagama
Indlela amabizo agcina ngayo: “o”
Indlela izichasiso ezigcina ngayo: “a”
Indlela izikhanyiso ezigcina ngayo “e”
Indlela izenzo ezigcina ngayo (bonke abantu enkathini yamanje) “as”:
Infinitive verbs (uku- ) ezigcina ngayo “-i”
- Ubaba - la patro
- Imbali - la floro
- Isitaladi - la strato
- Inja - la hundo
Indlela izichasiso ezigcina ngayo: “a”
- -khulu - granda
- -hle - Bela
- -khuluphele - dika
- -ngokushesha - rapida
Indlela izikhanyiso ezigcina ngayo “e”
- -kalula - facile
- -kahle - bele
Indlela izenzo ezigcina ngayo (bonke abantu enkathini yamanje) “as”:
- Ngingu- - mi estas
- Siyaphuza - ni trinkas
- (Yena) u- - li estas
- Bafunda - ili lernas
- (Thina) si- - ni estas
Infinitive verbs (uku- ) ezigcina ngayo “-i”
- Ukuphuza - trinki
- Ukulala - dormi
Ukwakhiwa kwamagama onobudlelwano
Njengakwezinye izilimi zaseAfrika, ungasebenzisa iziqalo neziphetho ukuze wakhe amagama onobudlelwano nanomqondo ofanayo.
Bheka lezi zinhlamvu:
mal- isiqalo (ngaphambi kwegama), okunye iziphetho (okutholakala ekugcineni kwamagama). Kunezibonelo eziningi esingazicabanga
Bheka lezi zinhlamvu:
- “mal” yamagama aphikisanayo: dika / maldika, -khuluphele/ -zacile
- “-ul” yabantu: junulo, umuntu omncane
- “-in” isilili sesifazane: patrino, umama
- “-ig” ukwenza into yenzeke: beligas, yenza kube kuhle
- “-ebl” okungenzeka: trinkebla, -phuzekayo
- “-ej” indawo: lernejo, indawo lapho kufundelwa khona
mal- isiqalo (ngaphambi kwegama), okunye iziphetho (okutholakala ekugcineni kwamagama). Kunezibonelo eziningi esingazicabanga
Ngalamagama ungakha amagama anobudlelwano:
Lokhu kukusiza ukwakha amagama amaningi angebaleke, isibonelo bela, belulo, belulino,malbelulino, beligi, beligebla, beligejo…
- nova – sha
- malnova – dala
- novulo – oqalayo
- novigi – vuselela
- novigebla – okungavuseleleka
- novulejo – indawo yabaqalyo
Lokhu kukusiza ukwakha amagama amaningi angebaleke, isibonelo bela, belulo, belulino,malbelulino, beligi, beligebla, beligejo…
Manje-ke nansi imisho embalwa
NjengasesiNgisini, umusho ngokuvamile wakhiwa inhloko, nesenzo nokunye okuphelelisa umqondo, kodwa indlela yokuwuhlela ingaba noma kanjani.
EsiZulwini asinayo i-article. Akunankinga ngobulili. Ubuningi benziwa ngokujobelela u “j” eziphethweni ezingu “o” noma “a”.
Inhloko + isenzo
Inhloko + isenzo + nokuhambisana nakho
Inhloko + isenzo + umenziwa
Njengoba indlela yokuhlela umusho ikhululekile, i-Esperanto kufanele ihlukanise phakathi kkukamenziwa nenhloko ngokusebenzisa u –n
EsiZulwini asinayo i-article. Akunankinga ngobulili. Ubuningi benziwa ngokujobelela u “j” eziphethweni ezingu “o” noma “a”.
Inhloko + isenzo
- Mi trinkas
- La juna patron lernas
Inhloko + isenzo + nokuhambisana nakho
- La bela floro estas mulgranda
- La junuloj estas en la trinkejo
Inhloko + isenzo + umenziwa
Njengoba indlela yokuhlela umusho ikhululekile, i-Esperanto kufanele ihlukanise phakathi kkukamenziwa nenhloko ngokusebenzisa u –n
- Mi purigas la lernejon (Ngihlanza isikole)
- La floroj beligis la straton
Okokugcinake futhi okubalulekile nanka amagama angaba lusizo
- Saluton (Sanibona) or Bonan tagon! (Sanibona)
- Dankon (Ngiyabonga)
- Ĝis revido! (Sala kahle)
Awukaboni namanje ukuthi i-Esperanto ibalulekile?
Nebala, uma usaqala ukuyifunda i-Esperanto uzobuthola ubunzinyana. Kodwa futhi maduze nje uzobe usukufunde konke okungandisa ngendlela engenasiphetho amagama amasha olwazini lwakho lwalolu limi.
Awucabange ngalento: Kuleli pheshana sesikunikeze ulwazi lwemisuka lwamagama angu -15, izabizwana ezingu- 4, izindlela zokuqedelwa kwamagama ezingu-4, izijobelelo neziqaliso ezingu 6, isakhi esisodwa -1 nondaweni eyodwa -1.
Sicabanga ukuthi ngalamagama okuqala alula usungakwazi ukwenza okungenani amagama angu-150 (singabubali ubuningi bawo nokunye). Futhi usungakha imisho eminingi. Ngayileyo nayileyo ngxenye entsha ulwazi lwakho lwalolu limi luzothuthuka ngendlela emangalisayo.
Kukuthathe isikhathi esingakanani ukuqonda okukuleli pheshana? Ngabe lukhona yini olunye ulimi ocabanga ukuthi ubungathatha isikhathi esingaphansi kwalesi?
Awucabange ngalento: Kuleli pheshana sesikunikeze ulwazi lwemisuka lwamagama angu -15, izabizwana ezingu- 4, izindlela zokuqedelwa kwamagama ezingu-4, izijobelelo neziqaliso ezingu 6, isakhi esisodwa -1 nondaweni eyodwa -1.
Sicabanga ukuthi ngalamagama okuqala alula usungakwazi ukwenza okungenani amagama angu-150 (singabubali ubuningi bawo nokunye). Futhi usungakha imisho eminingi. Ngayileyo nayileyo ngxenye entsha ulwazi lwakho lwalolu limi luzothuthuka ngendlela emangalisayo.
Kukuthathe isikhathi esingakanani ukuqonda okukuleli pheshana? Ngabe lukhona yini olunye ulimi ocabanga ukuthi ubungathatha isikhathi esingaphansi kwalesi?